Współpraca z Prawo dla samorządu oraz Ziemski Biznes

Dobrych i miłych informacji ciąg dalszy. Chciałbym wszystkich swoich czytelników poinformować, że z artykułami mojego autorstwa już od trzech miesięcy można zapoznać, że na stronach internetowych Prawo dla samorządu oraz Ziemski Biznes. Artykuły na wskazanych portalach będą pojawiać się niezależnie od wpisów na blogu, publikacji artykułów na innych zaprzyjaźnionych portalach czy w czasopismach. Warto na bieżąco śledzić wskazane portale, które są cennym źródłem wierzy nie tylko o prawie zamówień publicznych :)

Mechanizm procedury odwróconej w zamówieniach publicznych

Jest mi niezmiernie miło poinformować, że we współpracy z r. pr. Mirosławem Różowiczem udało się zakończyć prace nad monografią: Mechanizm procedury odwróconej w zamówieniach publicznych. Dotyczy on kwestii swoistych wskazanego modelu proceduralnego, w tym odpowiada na pytania:

Czym różni się mechanizm procedury odwróconej od zasadniczego toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego? W jakich przypadkach zamawiający może z niego skorzystać? Co w praktyce oznacza zastosowanie tej procedury dla wykonawców?

Identyfikacja powodów niepowodzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego

Zasadnicza część postępowań o udzielenie zamówienia publicznego kończy się pomyślnie, a więc wyborem wykonawcy z którym zostanie zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego. Niemniej jednak nie należą do wyjątków sytuacje w których postępowanie musi zostać przez zamawiającego unieważnione (art. 93 pzp). Powodami takiego sposobu zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego mogą być m.in. niewystarczające zainteresowanie podmiotów rynkowych realizacją zamówienia, wyrażenie zainteresowania przez zbyt małą ilość wykonawców czy też wadliwe i skutkujące eliminacją, wyrażenie gotowości do zrealizowania zamówienia. Na powyższe wskazuje analiza katalogu przesłanek unieważnienia postępowania zawartych w art. 93 ust. 1 pzp, w którym znajdują się m.in. następujące przyczyny takiego sposobu zakończenia postępowania:

Protokół z postępowania na usługi społeczne

Wraz z wejściem w życie nowelizacji z dnia 22 czerwca 2016 r. w obszarze zamówień publicznych pojawił się nowy ich rodzaj – zamówienia na usługi społeczne i inne szczególne usługi (dalej: usługi społeczne). Został mu poświęcony Rozdział 6 Działu III pzp. Charakteryzuje go znaczna ilość przepisów odsyłających do stosowania regulacji zawartych w innych częściach tego aktu normatywnego, albo wprost albo odpowiednio. Jednym z nich jest art. 138l pzp przewidujący, że postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi społeczne jest prowadzone z zastosowaniem m.in. przepisów Rozdziału 5 Działu II pzp, dotyczących dokumentowania postępowań. Składa się on z trzech artykułów: 96 pzp – precyzującego kwestie związane ze sporządzeniem protokołu z postępowania o udzielenie zamówienia, art. 97 pzp – regulującego kwestię przechowywania protokołu oraz 98 pzp – normującego zagadnienia związane z obowiązkiem sporządzenia corocznego sprawozdania. Zgodnie z art. 138l pzp wymienione regulacje należy stosować wprost a więc mają one w pełni zastosowanie w przypadku zamówień na usługi społeczne, bez konieczności  dostosowywania ich do specyfiki tego rodzaju zamówień.

Obowiązek elektronicznego fakturowania w zamówieniach publicznych

Za 18 miesięcy wszystkie jednostki sektora finansów publicznych, realizując zamówienia publiczne, będą zobowiązane przyjmować elektroniczne faktury ustrukturyzowane. Spora część instytucji nie jest gotowa na wdrożenie zmian i nie zdaje sobie sprawy z obowiązków, które zostaną wprowadzone w życie.

E-faktura w zamówieniach publicznych. Nowy cykl artykułów

Pogłębiona elektronizacja oraz informatyzacja procesów udzielania oraz realizacji zamówień publicznych jest celem, któremu sprzyjać mają regulacje zawarte nie tylko w powszechnie znanych członkom społeczności zamówień publicznych dyrektywach 2014/24/UE i 2014/25/UE ale również, w jak się wydaje dotychczas poznanej przez węższe grono osób, dyrektywie 2014/55/UE (z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych[1]).

Weryfikacja wstępna a art. 26 ust. 3 pzp

W wyniku wejścia w życie nowelizacji z dnia 22 czerwca 2016 r. zmodyfikowaniu uległa kwestia składania przez wykonawców oświadczeń i dokumentów. Zgodnie z art. 25a ust. 1 pzp do oferty lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonawca dołącza oświadczenie wstępne przybierające, w zależności od wartości zamówienia, postać „zwykłą” albo JEDZ.

Eliminacja wykonawcy z powodu nieprzedłużenia ważności wadium

Zamawiający żądając wniesienia wadium aktualizuje obowiązki nie tylko po stronie wykonawców ale również po swojej. Jeden z nich został przewidziany w art. 184 pzp (Dział VI. Środki ochrony prawnej). Zgodnie z przywołanym przepisem zamawiający, nie później niż na 7 dni przez upływem ważności wadium, wzywa wykonawców, do przedłużenia ważności wadium albo wniesienia nowego wadium na okres niezbędny do zabezpieczenia postępowania do zawarcia umowy. 

Odrzucenie oferty ocenionej jako najkorzystniejsza

Pomimo, że regulacje dotyczące procedury odwróconej, są zwięzłe i wydawałoby się jednoznaczne, to w praktyce zastosowanie tego instrumentu, może wywołać problemy praktyczne. Niektóre z ich spowodowane są niezbyt precyzyjną interpretacją art. 24aa pzp. W jednym z takich przypadków orzeczenie wydała KIO (wyrok KIO z 17 stycznia 2017 r., KIO 44/17). 

Czy zmiana terminu składania ofert skutkuje koniecznością przedłużenia terminu składania ofert

W przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego przeprowadzanych w trybie przetargu nieograniczonego, termin składania ofert wskazywany jest przez zamawiającego zarówno w ogłoszeniu o zamówieniu (art. 41 pkt 10 pzp) jak i w SIWZ (art. 36 ust. 1 pkt 11 pzp). Informacje wskazane w obu rodzajach dokumentów mogą zostać zmienione – odpowiednio na podstawie art. 11c i 12a pzp i art. 38 pzp. Przywołane regulacje nie wyłączają możliwości modyfikacji na ich podstawie terminu składania ofert, a zatem zamawiający w ustawowo określonym terminie (do upływu pierwotnego terminu składania ofert) może wprowadzić odpowiednią zmianę.

Plan udzielania zamówień publicznych – kilka kwestii praktycznych

Nowy rok, nowe plany. To sformułowanie w 2017 roku dla osób udzielających zamówień publicznych nabiera dodatkowego znaczenia. Wynika to wprost z obowiązania, niektórych kategorii zamawiających do przygotowania i opublikowania planów postępowań o udzielenie zamówień publicznych. O niektórych kwestiach związanych z planami wspominałem już w komentarzu Planowanie zamówień publicznych po nowelizacji PZP (LEX nr 295881) a także w publikacji Nowe Prawo Zamówień Publicznych w rozdziale dotyczącym zamówień podprogowych. Niniejszy wpis zostanie poświęcony kilku zagadnieniom praktycznym o zaopiniowanie, których byłem poproszony kilkukrotnie w ostatnich tygodniach. Powielanie się tożsamych pytań może świadczyć, o tym, że omówienie tych kwestii może okazać się przydatne dla szerszego grona czytelników.

Oświadczenie wstępne jako dokument ostateczny

Wejście w życie nowelizacji z 22 czerwca 2016 r. w istotny sposób zmieniło kwestie związane z składaniem oświadczeń i dokumentów przez wykonawców. Istotnym elementem tej zmiany jest wprowadzenie oświadczeń własnych mogących przybrać postać zwykłą albo JEDZ (art. 25a ust. 1 i 2 pzp). Oświadczenie to ma umożliwić weryfikację podmiotową wykonawców (sprawdzenia czy spełniają warunki udziału, nie podlegają wykluczeniu, a w przypadku trybów wieloetapowych także w jakim stopniu spełniają kryteria selekcji) bez konieczności składania szeregu oświadczeń lub dokumentów wymaganych przez zamawiającego w konkretnym postępowaniu, przez wszystkich pretendentów do uzyskania zamówienia (art. 25 ust. 1 pzp oraz regulacje Rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów). 

XI Konferencja Zamówień Publicznych. Nowelizacja ustawy - Prawo zamówień publicznych – pierwsze doświadczenia

Jako patron medialny wydarzenia serdecznie zachęcam czytelników do udziału w XI edycji Konferencji Zamówień Publicznych. Nowelizacja ustawy – Prawo zamówień publicznych – pierwsze doświadczenia zorganizowanej przez wydawnictwo Wolters Kluwer. 

Moment przekazania zobowiązania pomiotu trzeciego

Podróże kształcą, a z całą pewnością efekt taki przynoszą podróże na Konferencje. Nie tak dawno temu miałem przyjemność uczestniczyć, w roli prelegenta, w III. Międzynarodowej Konferencji z cyklu Reforma Prawa Zamówień Publicznych nt. Strategiczne Zamówienia Publiczne. Konferencje to nie tylko wystąpienia ale również rozmowy korytarzowe a w tym wypadku także restauracyjne. W czasie jednej z takich rozmów poruszony został temat momentu przekazania zobowiązania podmiotu trzeciego i interpretacji przedstawionej w tym zakresie przez Prezesa UZP. Dało to asumpt napisaniu niniejszego komentarza.

Kryteria oceny ofert a uzyskanie możliwie najkorzystniejszej oferty

Okres ostatnich kilku miesięcy dla znakomitej większości członków wspólnoty zamówień publicznych minął pod znakiem nowelizacji pzp, w tym analizy przyjętych regulacji, wymiany poglądów, odczuć, opinii itd. Większość poruszanych tematów miała wymiar praktyczny. Dbając o zrównoważony rozwój (zarówno swój jak i czytelników) i zachowanie możliwie najlepszego stanu psychicznego, obowiązujące regulacje prawne będą jedynie punktem wyjścia dla poczynienia rozważań nad tym w jaki sposób niektóre kwestie mogłyby zostać uregulowane w sposób odmienny (czyli co by było gdyby) i jaki potencjalnie mogłoby to przynieść efekt.

Szacowanie wartości zamówienia po nowelizacji

Jedną z czynności podejmowanych przez zamawiającego w ramach przygotowania zamówienia jest oszacowanie jego wartości. W niniejszym opracowaniu zostaną pokrótce przedstawione reguły dotyczące szacowania wartości zamówień wprowadzone nowelizacją z 2016 r.

Co zmieniła nowelizacja w kwestii zabezpieczenia należytego wykonania umowy?

W wyniku wejścia w życie ustawy z dnia  22 czerwca 2016 r. modyfikują ustawę p.z.p., zmianie uległo wiele kwestii dotyczących planowania, przygotowania, udzielenia a także wykonania zamówienia. Zakresem zmian objęto również instytucję umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego. Najważniejsze z nich dotyczą modyfikacji kontraktów. 

Nie są one jednak jedynymi mającymi znaczenie dla praktyki rynku zamówień publicznych. W wyniku nowelizacji w odmienny sposób zostały uregulowane niektóre kwestie związane z zabezpieczeniem należytego wykonania umowy, służącym pokryciu roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania kontraktu.

Jak uporać się z dokumentami otrzymanymi od wykonawcy. Kilka uwag o JEDZ, oświadczeniach, uzupełnieniach, wyjaśnieniach po nowelizacji

W każdym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego gromadzi się znaczna ilość dokumentów pochodzących zarówno od zamawiającego jak i od wykonawców. Nowelizacja ustawy przyjmując za jeden z głównych celów odbiurokratyzowanie procesu nabywczego wprowadziła nowe regulacje dotyczące dokumentów w postępowaniu. W ramach niniejszego opracowania zostaną poruszone kwestie praktycznego związane z dokumentami otrzymanymi od wykonawcy.

Związek kryteriów oceny ofert z przedmiotem zamówienia po nowelizacji

Ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. dokonano licznych modyfikacji ustawy pzp w tym odnoszących się do kryterium oceny ofert. W wyniku nowelizacji wprowadzono m.in. art. 91 ust. 2c pzp, który expressis verbis normuje materię związku kryteriów oceny ofert z przedmiotem zamówienia. Dotychczas kwestia ta nie była bezpośrednio regulowana normatywnie jednakże wielokrotnie była przedmiotem refleksji organów sądowniczych oraz wykonawczych. Reguły dotyczące związku kryteriów oceny ofert z przedmiotem zamówienia, które zostały wypracowane w orzecznictwie były przedmiotem artykułu „Związek kryteriów z przedmiotem zamówienia” (K. Różowicz, „Przetargi Publiczne”, nr 12/2014, s. 20-24).          

Dwa terminy składania ofert

Materia terminu w którym potencjalni wykonawcy mogą złożyć swoje oferty ma istotne znaczenie dla przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Regulacje pzp m.in. w odniesieniu do poszczególnych trybów regulują minimalne terminy składania ofert, czasookres jaki powinien dzielić składanie ofert oraz ich otwarcie a także obowiązek wyznaczenia w dokumentacji przetargowej terminu do upływu którego oferty mogą być składane. W związku z określaniem przez zamawiającego terminu na składanie ofert pozostaje problematyka odmiennego wskazania tej daty w treści ogłoszenia o zamówieniu oraz w SIWZ. Przykładowo może się zdarzyć, że zamawiający w wyniku błędu w ogłoszeniu wskaże dzień 1 czerwca a w SIWZ już 3 czerwca. Konsekwencje zaistnienia takiej sytuacji są różnorodne i zależą od etapu na którym jest procedura nabywcza.

Wykonawcy listy piszą

Jawność życia publicznego oraz idąca za tym jawność postępowań o udzielenie zamówień publicznych nakłada na zamawiających pewne dodatkowe obowiązki, których realizacja bezpośrednio nie zmierza do wyboru oferty najkorzystniejszej. Przykładem takiego obowiązku ustawowego, jest udostępnienie wykonawcy treści złożonych w postępowaniu ofert z wyłączeniem elementów utajnionych przez wykonawcę.

X Konferencja Zamówień Publicznych. Prawo zamówień publicznych po nowelizacji wdrażającej dyrektywy UE

Jako patron medialny wydarzenia serdecznie zachęcam czytelników do udziału w X edycji Konferencji Zamówień Publicznych. Prawo zamówień publicznych po nowelizacji wdrażającej dyrektywy UE zorganizowanej przez wydawnictwo Wolters Kluwer. 

Związek zamawiających niejedno ma imię

Za truizm należy uznać stwierdzenie, że: odkodowanie z aktu normatywnego zakresu podmiotowego jego stosowania ma znaczenie fundamentalne. Uwaga ta bez wątpienia może zostać odniesiona również do regulacji pzp. Pomimo, że zakres podmiotów zobowiązanych do stosowania tejże ustawy przy udzielaniu zamówień został doprecyzowany w dwóch jednostkach redakcyjnych (art. 3 oraz 4 pzp), to jednak wciąż niektóre podmioty „odkrywają”, że są zamawiającymi (np. przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną, zob. Wyrok Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 maja 2015 r., sygn. V SA/Wa 2794/14).   

Termin zwrotu wadium

Celem wprowadzenia do p.z.p. instytucji wadium było zabezpieczenie interesu zamawiającego na etapie postępowania o udzielenie zamówienia (wadium ma zabezpieczająco-rekompensujący charakter). Po jego zakończeniu, a więc po wyborze oferty najkorzystniejszej bądź unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie jednej z przesłanek wskazanych w art. 93 p.z.p., dysponowanie przez zamawiającego wadium staje się bezcelowe, dlatego zobowiązany jest on do jego zwrotu.  Materię zwrotu wadium w stosunku do przetargu nieograniczonego reguluje art. 46 p.z.p. Odesłanie do tego przepisu ustawodawca zawarł w: art. 53 (przetarg ograniczony), art. 60 (negocjacje z ogłoszeniem), art. 60e (dialog konkurencyjny), art. 64 (negocjacje bez ogłoszenia), art. 76 (licytacja elektroniczna), art. 101 (umowa ramowa) oraz art. 105 p.z.p. (dynamiczny system zakupów). Art. 46 p.z.p. jest regulacją kompletną i kompleksową – zawiera bowiem w sobie wszystkie przypadki zwrotu wadium.

Niezauważa(l)na okoliczność zmów przetargowych

Zapewne każdego zamawiającego, a także prawnika wspomagającego tego zamawiającego w czynnościach zamówieniowych, niezmiernie cieszyłby brak odwołań. Wśród zaprzyjaźnionych z Kancelarią zamawiających jest co najmniej dwóch, którzy w ciągu ostatnich 4 lat nie musieli odwiedzać KIO a także nie wpłynęła do nich ani jedna informacja o czynnościach bezprawnie podjętych lub zaniechanych, a zauważyć trzeba, że udzielają oni kilkadziesiąt, a czasem nawet i blisko sto zamówień rokrocznie. Sytuacja taka u każdego zamawiającego budzi zadowolenie z dobrze wykonanej pracy co w mojej ocenie zazwyczaj jest zasadne. Jeżeli nie wpływają odwołania to zamówienie jest dobrze zaplanowane, przygotowane, przeprowadzone i prawidłowo udzielone. Zasadniczo zapewne tak właśnie jest. Jednakże doświadczenie pokazuje, że zdarzają się sytuację odwrotne. Przecież gdyby wszystkie odwołania były wnoszone wyłącznie w przypadku zaistnienia nieprawidłowości to każdy wyrok KIO byłby uwzględniający (za wyjątkiem wyroków oddalających ze względu na brak wpływu zachowania bądź zaniechania zamawiającego na wynik postępowania[1]). Praktyka pokazuje, że w 2014 roku jedynie 21% odwołań zostało przez KIO uwzględnionych.