Podróże kształcą, a z całą pewnością efekt taki przynoszą podróże na Konferencje.
Nie tak dawno temu miałem przyjemność uczestniczyć, w roli prelegenta, w III. Międzynarodowej Konferencji z cyklu Reforma Prawa
Zamówień Publicznych nt. Strategiczne Zamówienia Publiczne.
Konferencje to nie tylko wystąpienia ale również rozmowy korytarzowe a w tym
wypadku także restauracyjne. W czasie jednej z takich rozmów poruszony został
temat momentu przekazania zobowiązania podmiotu trzeciego i interpretacji przedstawionej
w tym zakresie przez Prezesa UZP. Dało to asumpt napisaniu niniejszego
komentarza.
Istota zobowiązania
podmiotu trzeciego
Zgodnie z art. 22a ust. 1 pzp, wykonawca może w celu potwierdzenia
spełniania warunków udziału w postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w
odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na:
1. zdolnościach technicznych lub zawodowych lub
2. sytuacji finansowej lub ekonomicznej
innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim
stosunków prawnych.
Okoliczność polegania na zasobach podmiotu trzeciego, wpływa nie tylko na
etap realizacji zamówienia ale również na fazę jego udzielenia. Wykonawca
polegający na zasobach podmioty trzeciego musi m.in. udowodnić zamawiającemu, że
realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi zasobami tychże podmiotów
(art. 22 ust. 2 pzp).
Udowodnieniu wskazanej okoliczności służy zasadniczo zobowiązanie tych
podmiotów do oddania wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby
realizacji zamówienia. Zobowiązanie jest oświadczeniem własnym podmiotu
trzeciego złożonym w formie pisemnej, a zatem w ujęciu formalnym stanowi
pewnego rodzaju dokument (sensu largo).
Stanowisko Prezesa UZP
Prezes
UZP w wyrażonym na stronie internetowej UZP stanowisku (Czy zobowiązanie podmiotu trzeciego powinno (…).
wskazuje, że zobowiązanie podmiotu trzeciego musi zostać „złożenie przez
wykonawców wraz z ofertą lub wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu”.
Za
przyjęciem takiego wyniku interpretacji przemawiać mają następujące argumenty:
1. „Dla
dokonania wstępnej oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu niezbędne
jest ustalenie, w jakim zakresie wykonawca wykazuje spełnianie warunków
samodzielnie, a w jakim korzysta z potencjału podmiotu trzeciego i jaki zakres
tego potencjału został wykonawcy udzielony, do ustalenia czego niezbędny jest
wskazany dokument”.
2. „W celu
dokonania takiej oceny (oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu –
przypis K.R.) zamawiający musi dysponować pełną informacją o tym, że w ogóle
potencjał podmiotu trzeciego powinien podlegać jego wstępnej ocenie. Dla
osiągnięcia takiego celu konieczne jest złożenie przez wykonawców wraz z ofertą
lub wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu zobowiązania podmiotu
trzeciego”.
3.
„zamawiający,
oceniając spełnianie warunków udziału w postępowaniu w oparciu o te wstępne
oświadczenia, w szczególności jednolity europejski dokument zamówienia,
dokonuje także oceny braku podstaw do wykluczenia z postępowania podmiotów
trzecich”.
Ujmując
zwięźle stanowisko Prezesa UZP, dokument ten jest niezbędny dla ustalenia w
jakim zakresie wykonawca polega na siłach i potencjalne własnym a w jakim na
zasobach podmiotu trzeciego, co z kolei ma niebagatelne znaczenie dla dokonania
oceny spełniania warunków udziału w postępowania, ergo zobowiązanie musi zostać złożone z wnioskiem albo ofertą.
Ustawowo określony zakres dokumentów załączanych do wniosku/oferty
Wraz
z wejściem w życie nowelizacji z 2016 roku, obowiązek dołączania do oferty lub
wniosku szeregu oświadczeń oraz dokumentów został zastąpiony obowiązkiem
złożenia oświadczenia, w formie „zwykłej” lub JEDZ. Informacje zawarte w
oświadczeniu stanowią wstępne potwierdzenie, że wykonawca:
1.
nie podlega
wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu;
2. spełnia
kryteria selekcji, o których mowa w art. 51 ust. 2, art. 57 ust. 3 i art. 60d
ust. 3 (tryby wieloetapowe).
Ustawodawca
przewidział, że w sytuacji w której wykonawca powołuje się na zasoby innych
podmiotów, składa także JEDZ dotyczące tych podmiotów albo zamieszcza informacje
o tych podmiotach w oświadczeniu własnych, przybierających formę „zwykłą”.
Prawodawca wprost przewidział, że złożenie JEDZ dotyczącego podmiotu trzeciego
albo zawarcie informacji o nim w oświadczeniu wykonawcy następuje w celu wykazania, że podmioty
trzecie:
1. nie podlegają
wykluczeniu oraz spełniają, w zakresie, w jakim następuje powołanie się na ich
zasoby, warunki udziału w postępowaniu;
2. spełnia
kryteria selekcji, o których mowa w art. 51 ust. 2, art. 57 ust. 3 i art. 60d
ust. 3 (tryby wieloetapowe).
Zatem z przywołanych regulacji wynika, że wraz z ofertą/wnioskiem wykonawca przedstawia
wyłącznie JEDZ/oświadczenie własne. Jednocześnie do oferty/wniosku nie ma
obowiązku załączenia innych dokumentów albo oświadczeń, zarówno dotyczących
wykonawcy jak i podmiotu trzeciego. Przepisy nie ustanawiają w tymże zakresie
wyjątku np. w zakresie obowiązku przedłożenia zobowiązania podmiotu trzeciego.
Niezbędność
zobowiązania jako argument za interpretacją celowościową
W interpretacji Prezesa UZP wskazano, że załączenie zobowiązania jest
niezbędne dla dokonania wstępnej oceny spełniania warunków udziału w
postępowania, albowiem z niego ma wynikać zakres w jakim następuje powołanie na
zasoby podmiotu trzeciego co jest niezbędne dla weryfikacji spełnienia warunków
udziału w postępowaniu (spełnienie warunków częściowo następuje poprzez podmiot
trzeci na którego zasoby nastąpiło powołanie).
Przyjmując wynik takiej interpretacji celowościowej, zakłada się, że
wykonawca nie może w inny sposób wskazać zakresu w jakim wykazuje spełnienie konkretnego
warunku powołując się na zasoby własne a w jakim na potencjał podmioty trzeciego.
Nie ma jednak żadnych przeszkód by wykonawca przystępujący do postępowania
wskazał te informacje. Nie tylko nie ma ka temu przeszkód, ale wręcz jest to
obowiązkowe albowiem wykonawca dbając o swój interes powinien przygotować
dokumenty w sposób klarowny pozwalający na łatwe przeprowadzenie przez
zamawiającego weryfikacji.
Jeżeli okaże się to niemożliwe to zamawiający zgodnie z dyspozycją art. 26
ust. 3 pzp wezwie wykonawcę do udzielania
wyjaśnień w terminie przez siebie wskazanym. Te wyjaśnienia powinny umożliwić
udzielenie odpowiedzi na wątpliwości, które pojawiły się u zamawiającego przy
badaniu JEDZ/ oświadczeń zwykłych.
Zdaje się zatem, że argument na którym oparty jest wynik interpretacji
przedstawionej przez UZP nie jest przekonujący. Opierając się na tymże
argumencie równie dobrze można byłoby przyjąć konieczność przekazania wraz z
ofertą/wnioskiem szeregu innych dokumentów niezbędnych dla przeprowadzenia
wstępnej weryfikacji. Prawodawca świadomie zrezygnował z takiego rozwiązania na
rzecz uproszczenia procedur. Ustawodawca uznał, że wystarczające jest przedkładanie
oświadczeń własnych i na nich (ich treści) mają oprzeć się zamawiający,
obdarzając tym samym wykonawców dużym zaufaniem.
Zobowiązanie
przekazywane na wniosek zamawiającego
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pzp zamawiający przed udzieleniem zamówienia, powyżej
tzw. progu unijnego, wzywa wykonawcę, którego oferty została najwyżej oceniona,
do złożenia w wyznaczonym, nie krótszym niż 10 dni, terminie aktualnych na
dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o
których mowa w art. 25 ust. 1 pzp, a więc oświadczenia i dokumenty, które
potwierdzają m.in.:
1. spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub
kryteria selekcji,
2. brak podstaw wykluczenia
a więc informacje, które wstępnie
zostały zweryfikowane na podstawie JEDZ/oświadczeń zwykłych.
W przypadku zamówień o mniejszej wartości (art. 26 ust. 2 pzp) wezwanie
takie jest fakultatywne a termin minimalny wynosi 5 dni.
Wydaje się, że w przypadku polegania na zasobach podmiotów trzecich w tym
właśnie momencie powinny zostać przedłożone: zobowiązanie podmiotu trzeciego a
także oświadczenia i dokumenty dotyczącego tego podmiotu. Oczywiście w zakres
swobody działania zamawiającego wchodzi możliwość złożenia tychże oświadczeń i
dokumentów w terminie wcześniejszym, jednakże co do zasady wykonawca nie może
zobowiązać go do dokonania tejże czynności.
Możliwość
wcześniejszego wezwania do złożenia zobowiązania
Zgodnie z dyspozycją art. 26 ust. 2f pzp, jeżeli dla zapewnienia
odpowiedniego przebiegu postępowania okaże się niezbędne złożenia wszystkich lub niektórych oświadczeń
lub dokumentów potwierdzających, że wykonawcy nie podlegają wykluczeniu,
spełniają warunki udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji zamawiający może
wezwać ich do wcześniejszego przedłożenia oświadczeń lub dokumentów. Zważając
na cel w jakim następuje powołanie się na zasoby podmiotu trzeciego, nie
powinno budzić wątpliwości, że zamawiający w tymże trybie może wezwać wykonawcę
również do przekazania mu zobowiązania podmiotu trzeciego.
Podsumowanie
W
świetle poczynionych rozważań wydaje się, że z regulacji pzp wynika, że wraz z
ofertą składa się jedynie JEDZ (ewentualnie kilka tychże dokumentów) lub
oświadczenie własne. Pomimo, że zobowiązanie podmiotu trzeciego do użyczenia
potencjału wykonawcy pełni istotną rolę na etapie postępowania o udzielenie
zamówienia, nie można traktować tego oświadczenia inaczej niż pozostałe oświadczenia
lub dokumenty, jeżeli ustawodawca wyraźnie nie przewidzi takiego wyjątku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz