Co zmieniła nowelizacja w kwestii zabezpieczenia należytego wykonania umowy?

W wyniku wejścia w życie ustawy z dnia  22 czerwca 2016 r. modyfikują ustawę p.z.p., zmianie uległo wiele kwestii dotyczących planowania, przygotowania, udzielenia a także wykonania zamówienia. Zakresem zmian objęto również instytucję umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego. Najważniejsze z nich dotyczą modyfikacji kontraktów. 

Nie są one jednak jedynymi mającymi znaczenie dla praktyki rynku zamówień publicznych. W wyniku nowelizacji w odmienny sposób zostały uregulowane niektóre kwestie związane z zabezpieczeniem należytego wykonania umowy, służącym pokryciu roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania kontraktu.

Wysokość zabezpieczenia

Bez zmian pozostaje kwestia fakultatywności żądania od wykonawcy zabezpieczenia (art. 147 p.z.p.). Jednakże ustawodawca zwiększył zakres swobody zamawiającego w określeniu wysokości zabezpieczenia. Zgodnie z znowelizowanymi przepisami może ona wynosić do 10%,:

1. ceny całkowitej podanej w ofercie albo 
2. maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy.

Ustawodawca w zrezygnował z określenia minimalnej wartości zabezpieczenia, która do tej pory wynosiła 2%. Zważając jednak na dotychczasową praktykę wykorzystywania instrumentu zabezpieczenia, wprowadzona zmiana normatywna nie przyniesie szerszych zmian faktycznych. Zamawiający bowiem niezmiernie rzadko określali wartość zabezpieczenia na dotychczasowym poziomie minimalnym. Tendencja była i zapewne pozostanie odwrotna a zatem należy oczekiwać dalszego wskazywania przez instytucje zamawiające w dokumentacji przetargowej maksymalnej, bądź do niej zbliżonej, wartości zabezpieczenia.

 

Zabezpieczenie na okres przekraczający 5 lat

Ustawodawca określił szczególne wymogi dotyczące zabezpieczenia wnoszonego na okres dłuższy niż 5 lat (art. 150 ust. 7 p.z.p.). W przypadku takich długookresowych zabezpieczeń, wnoszonych:

1.  w pieniądzu wnosi się na cały ten okres;
2. w innej formie wnosi się na okres nie krótszy niż 5 lat, z jednoczesnym zobowiązaniem się wykonawcy do przedłużenia zabezpieczenia lub wniesienia nowego zabezpieczenia na kolejny okres.

Zważając na praktykę w której rzadko zabezpieczenia wnoszone są w pieniądzu, zasadnicze znaczenie ma ww. pkt 2. W takich przypadkach wykonawca oprócz zabezpieczenia wnoszonego w formach określonych w art. 148 ust. 1 i 2 p.z.p. a zatem m.in. w poręczeniach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych czy gwarancjach bankowych musi zobowiązać się względem zamawiającego, że zabezpieczenie realizacja kontraktu nie pozostanie niezabezpieczona. Zobowiązanie takie powinno przyjąć formę pisemnego oświadczenia wykonawcy.

Konsekwencje nieprzedłużenia lub niewniesienia nowego zabezpieczenia

Ustawodawca określił również konsekwencje nieprzedłużenia lub niewniesienia nowego zabezpieczenia najpóźniej na 30 dni przed upływem terminu ważności dotychczasowego zabezpieczenia wniesionego w innej formie niż w pieniądzu (art. 150 ust. 8 i 9 p.z.p.). W przypadku zaistnienia takiej sytuacji zamawiający zmienia formę dotychczasowego zabezpieczenia na zabezpieczenie w pieniądzu, poprzez wypłatę kwoty z dotychczasowego zabezpieczenia. Zmiana formy zabezpieczenia powinna zostać dokonania z zachowaniem ciągłości zabezpieczenia i bez zmniejszenia jego wysokości (art. 149 ust. 3 p.z.p.)                     

Zatem jeżeli zabezpieczenie wygasa, zamawiający w celu ochrony swojego interesu dokonuje wypłaty odpowiedniej kwoty z dotychczasowego zabezpieczenia, np. w przypadku gwarancji bankowej zwraca się do banku- gwarant z żądaniem wpłaty sumy gwarancyjnej, na rachunek bankowy wskazany przez siebie wskazany (art. 148 ust. 3 p.z.p.). Zamawiający musi jednocześnie pamiętać, że ustawodawca w art. 148 ust. 5 p.z.p., wskazał, że kwotę tytułem zabezpieczenia zamawiający musi przechowywać na oprocentowanym rachunku bankowym.