Negatywne konsekwencje niestawiennictwa przystępującego przed KIO – niemożliwość wniesienia sprzeciwu na uwzględnienie odwołania

Procesowa instytucja przystąpienia do postępowania odwoławczego, umożliwia wykonawcom ochronę własnych interesów poprzez wsparcie jednej ze stron postępowania odwoławczego (odwołującego albo zamawiającego). Skuteczne przystąpienie do postępowania odwoławczego skutkuje uzyskaniem przez wykonawcę statusu uczestnika postępowania odwoławczego (art. 185 ust. 3 P.z.p.).

Zgodnie z art. 185 ust. 5 w zw. z art. 186 ust. 3 P.z.p., czynności uczestnika postępowania odwoławczego nie mogą pozostawać w sprzeczności z czynnościami i oświadczeniami strony, do której przystąpił, z zastrzeżeniem zgłoszenia przez przystępującego po stronie zamawiającego, sprzeciwu co do uwzględnienia zarzutów odwoławczych. Prawo wniesienia sprzeciwu, przysługuje przystępującemu z mocy ustawy i nie może zostać ograniczone ani przez KIO ani przez strony postępowania odwoławczego.

Wnoszenie sprzeciwu może nastąpić w formie pisemnej lub ustnie do protokołu (art. 186 ust. 5 P.z.p.). Powyższe jest skorelowane z formą jaką przybrać może czynność, będąca przedmiotem sprzeciwu. Zamawiający może uwzględnić odwołanie aż do czasu zamknięcia rozprawy przez KIO. Ze względu na reguły dotyczące ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, czynność ta dokonywana jest zasadniczo przed otwarciem rozprawy, w odpowiedzi na odwołanie, która może przybrać formę pisemną lub ustną (art. 186 ust. 1 P.z.p.). Zważając, na okoliczność że do wyjątków nie należą sytuacje, w których strony postępowania odwoławczego, już przed KIO (na posiedzeniu, przed otwarciem rozprawy) przedkładają dodatkowe pisma, niekiedy oświadczenie o uwzględnieniu odwołania w formie ustnej składane jest na skutek zapoznania się ze stanowiskiem odwoławczym zawartym w tym piśmie.

Po powzięciu przez przystępującego informacji o uwzględnieniu odwołania, może on skorzystać z prawa wniesienia sprzeciwu, czego konsekwencją będzie rozpoznanie odwołania przez KIO (postępowanie nie zostaje umorzone pomimo jego uwzględnienia). Zasadniczo problematyczne nie jest złożenie sprzeciwu wobec oświadczenia o uwzględnieniu odwołania złożonego przez zamawiającego w piśmie skierowanym do wykonawcy. Problemów nie wywołuje również wniesienie sprzeciwu ustnie do protokołu – w sytuacji stawiennictwa przystępującego przed KIO. Warto jednak wskazać jak kwestia ta zarysuje się w przypadku uwzględnienia przez zamawiającego odwołania bezpośrednio przed rozprawą w przypadku niestawiennictwa przystępującego przed KIO. Złożenie sprzeciwu nie jest możliwe ale nie tamuje to umorzenia przez KIO postępowania odwoławczego. We wskazanym zakresie warto zacytować uzasadnienie postanowienia KIO z dnia 25 kwietnia 2017 r., KIO 700/17, w którym organ ten podnosi, że nieskorzystanie z prawa do stawienia się na posiedzeniu jest równoważne „z rezygnacją z prawa do wniesienia sprzeciwu wobec uwzględnienia przez Zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu. Dostrzeżenia wymaga, że posiedzenie z udziałem stron i uczestników postępowania jest tą fazą postępowania odwoławczego, która bezpośrednio poprzedza rozprawę. Na tym etapie strony prezentują swoje ostateczne stanowiska procesowe co do podtrzymania lub cofnięcia odwołania, uwzględnienia zarzutów przedstawionych w odwołaniu czy wniesienia sprzeciwu wobec tej ostatniej czynności, od których to stanowisk uzależnione jest skierowanie odwołania do rozpoznania na rozprawie. Dobrowolny brak udziału w tej fazie postępowania odwoławczego należy uznać za rezygnację z uprawnień do reprezentowania swoich interesów.”.

Niemożliwość wniesienia sprzeciwu skutkuje nie tylko umorzeniem postępowania, zobowiązaniem się zamawiającego do wykonania, powtórzenia unieważnia czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu (art. 185 ust. 3 P.z.p.), lecz również niemożliwością skorzystania z środków ochrony prawnej wobec czynności, którą zamawiający wykonał zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu (art. 189 ust. 2 pkt 5 P.z.p.).