Instytucja wadium normowana przepisami Kodeksu cywilnego- aukcja i licytacja

Z trybem zawierania umów w wyniku aukcji oraz przetargu, ściśle powiązane jest zagadnienie wadium. Wadium ma charakter dodatkowego zastrzeżenia, zamieszczanego w warunkach przetargu lub aukcji przez organizatorów.  Zastrzeżenie wadium powoduje, że staje się ono elementem stosunku przetargowego (aukcyjnego) umieszczonego przez organizatora oraz zaakceptowanego przez uczestnika[1].

Zastrzeżenie to nie jest elementem koniecznym ogłoszenia, niemniej jednak dość często spotykanym, a to ze względu na jego podstawową funkcję, jaką jest zabezpieczenie zawarcia umowy przez uczestników przetargu. Wadium daje także możliwość wstępnej weryfikacji możliwości finansowych przyszłego kontrahenta. Najczęściej wysokość wadium określa się poprzez, wskazanie wielkości procentowej naliczanej od wartości umowy na którą organizowany jest przetarg bądź aukcja. Sumę wskazaną w ogłoszeniu niekoniecznie trzeba wpłacić w gotówce, może być ona tylko odpowiednio zabezpieczona (np. gwarancja bankowa). Sposoby zabezpieczenia zazwyczaj  określone są w ogłoszeniu o przetargu bądź aukcji. W przypadku nie wpłacenia sumy pieniężnej, bądź jej niezabezpieczenia, podmiot który nie dopilnował obowiązku, nie zostaje dopuszczony do uczestnictwa w aukcji lub przetargu. W przypadku opłacenia wadium, na organizatorze spoczywa obowiązek jego zwrotu po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty.

Gdy zapłata wadium została tylko zabezpieczona, zabezpieczenie to wygasa ona ex lege (art. 70⁴ § 2 k.c.). Wadium odgrywa szczególną rolę w przypadku niedojścia umowy do skutku. W przypadku uchylania się od zawarcia umowy, poprzez uczestnika którego oferta została wybrana, organizator może zachować pobraną tytułem wadium sumę albo dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. W przypadku uchylania się organizatora od zawarcia umowy, uczestnikowi który został wybrany przysługuję żądanie zapłaty podwójnej wysokości wadium, albo naprawienie szkody w granicach negatywnego interesu umownego[2]. Wadium znacznie ułatwia więc uzyskanie odszkodowania, gdyż nie wymaga udowodnienia ani winy, ani wysokości poniesionej szkody.

---

[1] A. Brzozowski (w:) K. Pietrzykowski (red.) Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Warszawa 2011,  s. 327.

[2] J. Rajski, Aukcja i przetarg w ujęciu znowelizowanych przepisów kodeksu cywilnego, Przegląd Prawa Handlowego . - 2003, Nr 5. s.7.