czwartek, 1 października 2015

Jednoznaczność i precyzyjność kryterium oceny ofert



Każde kryterium (i opis jego stosowania) musi zostać sformułowane w sposób jednoznaczny i precyzyjny tak, ażeby każdy poprawnie poinformowany oferent, który dołoży należytej staranności, mógł interpretować je w jednakowy sposób. Pojęcie należytej staranności zostało zdefiniowane w kc w art. 355 i oznacza staranność ogólnie wymaganą w stosunkach danego rodzaju, staranność przeciętnej miary, przy czym wymagania w tym zakresie są wyższe dla podmiotów profesjonalnie zajmujących się prowadzeniem działalności gospodarczej. W związku z charakterem rynku zamówień publicznych, w którym większość podmiotów świadczących usługi jest profesjonalistami, należy wymagać od nich wyższego poziomu należytej staranności. Każdorazowo należy jednak pamiętać, że wykonawcami mogą być także osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej[1].        
                          

Uzasadnieniem dla przyjęcia bardziej restrykcyjnego wzorca jest okoliczność, że działalność przedsiębiorcy, mająca charakter gospodarczy lub zawodowy, prowadzona jest  w sposób ciągły i powinna być oparta na szczególnych umiejętnościach. Prowadzenie działalności profesjonalnej uzasadnia zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności dłużnika. Zasadne przy tym jest zapatrywanie, że każdy podmiot gospodarczy prowadząc działalność, spełnia jednocześnie wszystkie warunki do prowadzenia takiej działalności gospodarczej, a do takich warunków należy posiadanie wiadomości i umiejętności fachowych na poziomie wymaganym w obowiązujących przepisach[2]. Obok fachowych kwalifikacji od profesjonalisty wymaga się zwiększonego zaangażowania w podejmowane działania przygotowujące i realizujące świadczenie.                                        
Należytą staranność ocenia się poprzez stwierdzenia dokładności, pieczołowitości oraz sumienności. Pojęcie należytej staranności związane jest z przyjęciem przez ustawodawcę wzorca postępowania powiązanego z konkretnym typem stosunków. Jednocześnie w orzecznictwie wskazuje się, że art. 355 kc nie wprowadza jakiegoś konkretnego modelu przezorności, bowiem wobec zróżnicowanych stosunków życiowych i rozwoju techniki nie da się ustalić powszechnego wzoru ostrożności i przezornego zachowania, a w różnych stosunkach życiowych wymagany jest odmienny stopień przezorności[3].                                   

Należyta staranność rozumiana jest jako zwykła, kupiecka, zwyczajowo przyjęta staranność. W celu ocenienia poziomu należytej staranności konieczne jest odnalezienie minimalnego, zwyczajowo przyjętego w biznesie, poziomu staranności. Za wyznacznik należy uznać kanon rzetelności kupieckiej, wynikający z praktyki rynkowej. Poziom wymaganej staranności nie jest określany w odniesieniu do indywidualnych cech podmiotowych i możliwości konkretnego dłużnika wykonującego zobowiązanie, ale w relacji do zobiektywizowanego miernika staranności przyjmowanego w danej sferze stosunków.      

Przy określaniu wzorca należytej staranności należy uwzględnić również całokształt dokumentacji przetargowej, w świetle której powinien być rozpoznawany konkretny zapis określający kryterium oceny ofert. Każde kryterium powinno być więc tak sformułowane, ażeby każdy, choćby potencjalnie zainteresowany uczestnictwem w postępowaniu wykonawca, przy dołożeniu należytej staranności, mógł interpretować je w jednakowy sposób, jednocześnie opowiadający zamysłowi zamawiającego.                                                       
W treści specyfikacji zamawiający musi zawrzeć zwięzłe i liczne wyjaśnienie sposobu dokonywania oceny w ramach danego kryterium. 

"Sposób oceny ofert powinien być tak skonstruowany, aby zapewniał obiektywną ocenę złożonych ofert. Oznacza to, iż powinna zostać ograniczona możliwość całkowicie subiektywnej, uznaniowej i dowolnej oceny dokonywanej przez członków komisji przetargowej lub inne osoby wykonujące czynności w tym zakresie z ramienia zamawiającego, polegająca w szczególności na braniu pod uwagę przy ocenie ofert różnych, dowolnie wybieranych przez każdego z oceniających cech badanej oferty, gdy np. w zakresie kryterium » jakość techniczna « każdy z oceniających samodzielnie określa cechy jakościowe poddawane ocenie i samodzielnie ustala, które z nich będą punktowane najwyżej. Konieczne jest bowiem zapewnienie weryfikacji prawidłowości oceny ofert w szczególności przez wykonawców oraz organy uprawnione do orzekania o zgodności z prawem przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zasada powyższa znajduje swoje odpowiednie zastosowanie także w przypadku zastosowania przez zamawiającego kryteriów subiektywnych, takich jak np. estetyka czy walory smakowe. Mimo, że ocena dokonywana przez poszczególnych członków komisji przetargowej z natury rzeczy będzie miała charakter subiektywny, opis kryterium powinien określać co będzie oceniane i na co będzie zwracana uwaga przy dokonywaniu oceny w ramach takiego kryterium"[4].  
 
Zamawiający musi szczególnie precyzyjnie wskazać w SIWZ, na czym będzie polegała ocena spełniania kryterium i jakie aspekty będzie brał pod uwagę, przyznając odpowiednią ocenę  w tym zakresie. Inaczej ujmując, odnośnie każdego wprowadzonego kryterium zamawiający musi być w stanie i musi mieć zamiar sprawdzać, na ile poszczególne oferty rzeczywiście spełniają wymagania, do których odnosi się dane kryterium (na ile są wiarygodne pod tym względem)[5]. Skutkiem nieprecyzyjnego zdefiniowania kryteriów jest doprecyzowanie ich przez komisję przetargową, co jest tożsame ze zmianą kryteriów już w trakcie postępowania[6].

W zakresie związku kryterium z przedmiotem zamówienia polecam lekturę, artykułu "Związek kryteriów z przedmiotem zamówienia", który ukazał się w miesięczniku "Przetargi Publiczne", nr 12/2014, s. 20-24.



[1] K. Różowicz, Osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej jako uczestnik postępowania        o udzielenie zamówienia publicznego, http://www.student.lex.pl/czytaj/-/artykul/osoba-fizyczna-nieprowadzaca-dzialalnosci-gospodarczej-jako-uczestnik-postepowania-o-udzielenie-zamowienia-publicznego, 18 września 2014.
[2] Por. Wyrok SN z dnia 17 sierpnia 1993 r., III CRN 77/93, OSNC 1994, nr 3, poz. 69.
[3] Por. wyrok SN z dnia 21 września 2007 r., V CSK 178/07, LEX nr 485896.
[4] J. Sadowy (red.), Kryteria oceny ofert w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego- przykłady i zastosowanie, Warszawa 2011, s. 18.
[5] Zob. M .Lemke, D. Piasta, Analiza orzecznictwa ETS dotyczącego zamówień publicznych w okresie od 1999 do 2005 r., Warszawa 2006, s. 146.
[6] Zob. Wyrok KIO z dnia 15 lipca 2010 r., KIO/UZP 1327/10, Zamówienia Publiczne w Orzecznictwie Zeszyt nr 7 poz. 229.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz