środa, 20 sierpnia 2014

Obowiązek stosowanie kryteriów pozacenowych w zakresie obowiązujących przepisów Pzp


Projektowana nowelizacja Pzp, ma większy nacisk położyć na stosowanie kryteriów pozacenowych. Z pewnością kierunek zmian, jest jak najbardziej racjonalny i pozwoli na osiągniecie szerokich celów systemu zamówień publicznych. Metoda zachęcania zamawiających do współpracy w tym zakresie zdaje się jednak być dość dyskusyjna. Jednakże, w ferworze dyskusji warto esencjonalnie przywołać regulacje które już dzisiaj nakazują uwzględnienie co najmniej dwóch kryteriów przy ocenie ofert.


Zamówienia, których przedmiotem jest działalność twórcza lub naukowa 

Szczególne uregulowanie ustawowe w omawianym kontekście dotyczą zamówień, których przedmiotem jest działalność twórcza lub naukowa. W przypadku zamówień publicznych w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący ofertą najkorzystniejszą ekonomicznie jest oferta, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego (art. 2 ust. 5 Pzp).  Ustawa Pzp nie definiuje pojęcia działalności twórczej lub naukowej, dlatego posiłkowo należy posłużyć się regulacjami innych aktów normatywnych. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zawiera definicje twórcy. Zgodnie z art. 8, twórca to osoba, „która tworzy dzieła w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, choreografii i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej, będące przedmiotem prawa autorskiego”. W związku z powyższym działalnością twórczą w rozumieniu Pzp stanowić będą rezultaty działań podmiotu uznawanego za twórcę które stanowić jednocześnie będą przedmiot zamówienia. Działalność naukowa obejmuje całokształt przedsięwzięć zmierzających do wzbogacenia myśli teoretycznej i wprowadzania rozwiązań problemów praktycznych. Działalność naukowa obejmuje przede wszystkim: badania naukowe, konferencje naukowe i rozwój naukowy. Badania naukowe egzemplifikują się głównie w postaci prac badawczych. Celem konferencji naukowych jest prezentacja i weryfikacja osiągnięć naukowych, uzyskanych w czasie prowadzonych badań, a także wymiana poglądów i doświadczeń naukowych.                          

Konkurs

Zgodnie z treścią art. 110 Pzp Konkurs jest przyrzeczeniem publicznym, w którym przez publiczne ogłoszenie zamawiający przyrzeka nagrodę za wykonanie i przeniesienie prawa do wybranej przez sąd konkursowy pracy konkursowej, w szczególności z zakresu planowania przestrzennego, projektowania urbanistycznego, architektoniczno-budowlanego oraz przetwarzania danych. 

Analogicznie jak w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, których przedmiotem jest działalność twórcza i naukowa, procedura szczególna regulowana ustawą Pzp jaką jest konkurs, wymaga określenia kryteriów oceny prac konkursowych, to jest zarówno wymienienia ich z nazwy jak i nadania im odpowiedniej wagi, wzorca przyznawania punktów (por. art. 115 ust. 2 pkt 4 oraz art. 116 ust. 2 pkt 11 Pzp.). Konkurs nie jest zamówieniem publicznym, ponieważ w wyniku jego rozstrzygnięcia nie udziela się zamówienia. W wyroku KIO z dnia 14 lipca 2009 r., KIO/UZP 814/09, wskazano, że: "Przepisy regulujące prowadzenie konkursu (...) stanowią regulację szczególną w stosunku do postanowień Działu II, regulującego prowadzenie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Zastosowanie do konkursu przepisów odnoszących się do postępowań o udzielenie zamówień publicznych możliwe jest jedynie w przypadkach wyraźnie w ustawie wskazanych (…) Przepisy o konkursie, podobnie jak w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, przewidują konieczność spełnienia przez uczestników konkursu postawionych przez zamawiającego w ogłoszeniu o konkursie wymagań – art. 115 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp (tzw. warunki podmiotowe w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego). Podobnie też w przypadku oceny ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, tak w konkursie ustala się kryteria oceny prac konkursowych, których znaczenie organizator konkursu jest zobligowany podać już w ogłoszeniu (art. 115 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp). Jednak w przepisach o konkursie brak jest przepisu, który jak w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego art. 89 Pzp w stosunku do ofert, wskazywałby przypadki eliminacji prac konkursowych, których wystąpienie uniemożliwiałoby ocenę merytoryczną pracy w świetle wskazanych uprzednio kryteriów oceny. Z tego powodu, a także biorąc pod uwagę fakt, że przepisy Rozdziału 3 nie są wyczerpujące (art. 116 ust. 2 ustawy Pzp zawiera otwarty katalog elementów regulaminu), szczególnie istotnej roli nabierają postanowienia Regulaminu konkursu opracowanego na potrzeby każdego postępowania konkursowego przez organizatora konkursu, skoro to on, zgodnie z przepisem art. 116 ust. 1 ustawy Pzp, stanowić ma ramy prawidłowości konkursu".

Ustawa jedynie przykładowo wymienia prace mogące być przedmiotem konkursu i nie tworzy zamkniętego katalogu tych prac, a żaden z przepisów ustawy nie zobowiązuje zamawiającego do przeprowadzania konkursu, który ma charakter dobrowolny i zależny od decyzji zamawiającego. Zamawiający udzielając zamówienia na usługę sporządzenia projektu architektoniczno-budowlanego, może wybrać zarówno procedurę obejmującą konkurs jak i postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w jednym z trybów dopuszczonych przepisami Pzp.

Pomimo, że w przepisach o konkursie nie ma odniesienia do zasad kształtowania kryteriów oceny prac konkursowych, z uwagi na ich cel, jakim jest dokonywanie na ich podstawie oceny prac konkursowych przez sąd konkursowy (por. art. 122 ust. 1 Pzp), a w rezultacie również porównanie tych prac, powinny być one zobiektywizowane i w miarę możliwości dookreślone. Wykorzystywane do oceny pracy konkursowej kryteria nie będą miały charakteru cenowego, albowiem w przypadku konkursu nie wchodzi w rachubę jego odpłatność (art. 111 ust. 1 Pzp). Z uwagi na specyfikę procedury konkursowej i brak czynnika cenowego łączącego się z wyborem określonej pracy konkursowej, kryterium ceny do oceny prac konkursowych w ogóle bowiem nie ma zastosowania. 

Zamówienia udzielane w trybie dialogu konkurencyjnego

Ustawodawca uzależnił możliwość wykorzystania trybu dialogu konkurencyjnego od zaistnienia łącznie dwóch przesłanek. Pierwszą stanowi konieczność wykorzystania do oceny ofert kryteriów pozacenowych. Drugą przesłankę stanowi okoliczność wskazująca na niemożliwość udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego, ze względu na szczególnie złożony charakter zamówienia implikujący nie możność opisać przedmiotu zamówienia zgodnie z art. 30 i 31 lub obiektywnego określenia uwarunkowań prawnych lub finansowych wykonania zamówienia. Tytułem przypomnienia należy wskazać, że przepis art. 30 dotyczy opisu przedmiotu zamówienia za pomocą norm, aprobat, specyfikacji technicznych i systemów odniesienia, o których mowa w art. 30 ust. 1-3. Przepis art. 31 odnosi się natomiast do opisu przedmiotu zamówienia na roboty budowlane za pomocą dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych (jeżeli przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlanych) lub za pomocą programu funkcjonalno-użytkowego (jeżeli przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych). Korzyści wynikające z zastosowania trybu dialogu konkurencyjnego możliwe są do osiągnięcia tylko jeżeli zamawiający posłuży się w postępowaniu dodatkowymi kryteriami oceny ofert. Warunek ten jest w pełni zrozumiały ze względu na okoliczność, że w innym przypadku przeprowadzane negocjacje byłby bezprzedmiotowe. Omówiony tryb został zastrzeżony ze względy na wystąpienie szczególnie złożonego charakter zamówienia oraz trudności w jego opisaniu. W przypadku tak złożonych zamówień posłużenie się jednym tylko kryterium ceny pozbawione byłoby racjonalnego uzasadnienia oraz utrudniałoby wybór oferty najkorzystniejszej odpowiadającej interesom zamawiającego. 

Zamówienie na zakup pojazdu transportu drogowego

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie innych niż cena obowiązkowych kryteriów oceny ofert w odniesieniu do niektórych rodzajów zamówień publicznych wdraża postanowienia dyrektywy 2009/33/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego (Dz. Urz. UE L 120 z dnia 15.05.2009 r.). Implementacja obowiązku uwzględniania przy zakupie pojazdów samochodowych czynnika energetycznego i oddziaływania na środowisko ma na celu promowanie i pobudzanie rynku pojazdów o mniejszej uciążliwości dla środowiska i efektywniejszych energetycznie oraz zwiększanie udziału sektora transportowego w realizacji polityki dotyczącej środowiska, klimatu i energii.     Zgodnie z treścią Rozporządzenia zamawiający przy zakupie pojazdów transportu drogowego (samochodów osobowych M1, lekkich pojazdów dostawczych N1, pojazdów ciężkich ciężarowych N2 i N3 oraz autobusów M2 i M3) mają obowiązek uwzględnienia czynników energetycznych i oddziaływania na środowisko podczas cyklu użytkowania pojazdu: zużycia energii, emisji dwutlenku węgla (CO2) oraz emisji tlenków azotu (NOx) , węglowodorów (NMHC) i cząstek stałych, a także mogą uwzględniać inne, określone przez nich samych, czynniki oddziaływania na środowisko.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz