Podróże kształcą... a może inaczej ciekawość ludzka
inspirowana nowymi bodźcami wzrasta, a jak wiadomo w czasie wakacyjnego urlopu
o mnogość i różnorodność bodźców nie trudno. Pobyt w Hiszpanii zainspirował
mnie do omówienia podstawowych kwestii związanych z systemem zamówień
publicznych w tym kraju. Główne aspekty na które warto zwrócić uwagę to
preferowanie stosowanie kryteriów oferty najbardziej ekonomicznie opłacalnej,
stosując kryterium najniższej ceny tylko do standardowych dostaw czy usług oraz
system środków odwoławczych. Wskazane zagadnienia w systemie Polskim były
przedmiotem moich rozważań w artykułach naukowych które zostały przekazane do
redakcji czasopism (Charakterystyka środków ochrony prawnej w systemie
zamówień publicznych, Stosowanie
e-faktury jako kryterium oceny ofert i instrument e-procurement sprzyjający
realizacji polityki zielonych zamówień publicznych oraz Charakterystyka
administracyjnej władzy dyskrecjonalnej Prezesa UZP).
Podstawowym aktem prawnym dotyczącym udzielania
zamówień publicznych w Hiszpanii jest ustawa o zamówieniach publicznych z 30
października 2007 r. (Ley 30/2007 de Contratos del Sector Público[1])
dotycząca zamówień w sektorze publicznym oraz pochodząca z tego samego dnia
ustawa o zamówieniach w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu
oraz usług pocztowych (Ley 31/2007 sobre procedimientos de contratación en
los sectores del agua, la energía, los transportes y los servicios postales[2]).
Należy jednak pamiętać, iż Hiszpania jest podzielona na regiony, które mają
pewną autonomię prawną (tzw. Comunidades Autónomas), i w niektórych miejscach
mogą wystąpić pewne dodatkowe przepisy z zakresu prawa zamówień publicznych.
Zamówień publicznych udziela się w Hiszpanii w ramach procedur: otwartej,
ograniczonej, dialogu konkurencyjnego lub procedury negocjacyjnej.
Ogłoszenia o zamówieniach publicznych udzielanych w procedurach otwartej i
ograniczonej publikowane są w dzienniku urzędowym - Boletin Oficial del
Estado (BOE)[3], o ile zamówienie jest udzielane przez podmiot, którego
zakres właściwości obejmuje cały kraj. Ze względu na podział
polityczno-administracyjny Hiszpanii, zdolność prawną do zawierania umów
publicznych mają rząd centralny, 17 rządów
regionalnych, 50 samorządów prowincjonalnych oraz
Urzędy Miejskie Madrytu i Barcelony. Wszystkie ogłoszenia o przetargach w
Hiszpanii publikowane są w Dzienniku Urzędowym
BOE (hiszp. Boletín de Estado) oraz w
dziennikach urzędowych poszczególnych regionów (hiszp. Boletines
Regionales).
Praktycznym utrudnieniem dla przedsiębiorców może być
fakt, że z uwagi na szeroki zakres podmiotów udzielających zamówień oraz
strukturę administracyjną państwa, ogłoszenia są publikowane w bardzo wielu
publikatorach - gdy chodzi o same tylko dzienniki urzędowe to jest ich 17 (po
jednym na każdą jednostkę autonomiczną) oraz 52 Biuletyny Urzędowe (po jednym w
każdej prowincji Hiszpanii). Dla uzyskania zatem informacji o interesującym
zamówieniu konieczne jest przeglądanie 70 różnego rodzaju dzienników. Po
przekroczeniu progów z dyrektyw istnieje oczywiście obowiązek publikacji
ogłoszeń w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
W przetargach w Hiszpanii mogą brać udział hiszpańskie
i zagraniczne osoby fizyczne i prawne, które posiadają pełną zdolność do
czynności prawnych i wykażą zdolność prawną, wypłacalność finansową oraz
potencjał zawodowy i techniczny, niezbędny do wykonania
zamówienia. Zgodnie z tą zasadą, Hiszpania nie wprowadziła wobec
przedsiębiorców polskich ograniczeń przy ubieganiu się o kontrakt
publiczny. Nie jest konieczne utworzenie
hiszpańskiej spółki, ani też otwarcie
przedstawicielstwa w Hiszpanii.
W Hiszpanii w celu oceny oferty i wyboru oferty
najkorzystniejszej ekonomicznie należy brać pod uwagę kryteria bezpośrednio
związane z przedmiotem zamówienia, takie jak: jakość, cena, termin wykonania
lub dostawy, koszt eksplantacji, charakterystyka ekologiczna lub związane z
zaspokajaniem niezbędnych wymogów społecznych, zdefiniowanych w specyfikacjach
zamówienia, właściwych dla ludności znajdującej się w szczególnie niekorzystnej
sytuacji, do której powinni należeć użytkownicy lub beneficjenci świadczeń
będących przedmiotem zamówienia, rentowność, walor techniczny, charakterystyka
estetyczna lub funkcjonalna, dostępność i koszt części zamiennych, utrzymania,
asysta techniczna, serwis po sprzedaży i inne podobne. W przypadku, kiedy
zamawiający stosuje tylko jedno kryterium, musi nim być zawsze cena.
Zastosowanie odpowiedniego środka odwoławczego
uregulowanego prawem hiszpańskim zależy od tego, kim jest zamawiający, jaki był
przedmiot zamówienia, jaka była wartość zamówienia oraz na jakim etapie procedury
chcemy zastosować środek. Jeśli wykonawca chce się odwołać do sądu w przetargu
organizowanym przez administrację publiczną, właściwość będzie po stronie sądów
administracyjnych. Jeśli natomiast zamawiającym był jakikolwiek inny organ z
sektora publicznego, właściwym sądem będzie sąd cywilny. Warto jednak
zaznaczyć, że jeśli wartość zamówienia przekracza progi unijne, wtedy
właściwymi są sądy administracyjne.
W hiszpańskim systemie prawnym nie
przewidziano specjalnych procedur rozpatrywania odwołań wniesionych przez
wykonawców niezadowolonych z decyzji zamawiających. Odwołania te podlegają
zwykłym procedurom administracyjnym. Stosownie do przepisów proceduralnych
osoba, która zamierza zaskarżyć dotyczącą jej decyzję administracyjną, powinna
najpierw zwrócić się bezpośrednio do organu, który wydał daną decyzję lub jego
organu nadrzędnego – jest to wstępne postępowanie odwoławcze. Termin do
wniesienia odwołania to zwykle miesiąc od poinformowania o danej decyzji.
Wniesienie odwołania nie powoduje automatycznego zawieszenia postępowania,
wykonawca może jednak wystąpić z takim żądaniem. Po wniesieniu odwołania organ
administracyjny ma następnie trzy miesiące na podjęcie decyzji o ewentualnym
uwzględnieniu czy też oddaleniu odwołania; w przypadku braku rozstrzygnięcia w
tym ostatnim terminie, domniemywa się, że odwołanie zostało oddalone.
Dopiero po zakończeniu tego wstępnego
postępowania wykonawca może wystąpić ze skargą do sądu administracyjnego. Przed
sądem można żądać unieważnienia wszelkich decyzji podjętych z naruszeniem
przepisów o zamówieniach publicznych. W przypadku wniesienia sprawy do sądu
organ zamawiający ma możliwość naprawienia swojego uchybienia poprzez
unieważnienie i powtórzenie zaskarżonej czynności. Termin wniesienia sprawy do
sądu administracyjnego zależy od zachowania się zamawiającego we wstępnej fazie
postępowania odwoławczego. Jeżeli zamawiający oddalił odwołanie, odwołujący się
ma na wniesienie skargi dwa miesiące licząc od dnia, w którym został
poinformowany o oddaleniu jego odwołania. W przypadku tzw. milczenia
administracji wykonawca ma rok, licząc od dnia, w którym decyzja organu powinna
zostać podjęta.
Wykonawca może również ubiegać się o
odszkodowanie w związku ze szkodą, jaką poniósł na skutek naruszenia przez
zamawiającego przepisów o zamówieniach publicznych. W pierwszej kolejności
przedsiębiorca powinien zażądać takiego odszkodowania od samego zamawiającego,
w ramach wstępnego postępowania odwoławczego. W przypadku, kiedy jego żądanie
spotka się z odmową, może wystąpić do sądu administracyjnego o przyznanie
odszkodowania.
[1] Ley 30/2007 de Contratos del
Sector Público
[2] Ley 31/2007 sobre
procedimientos de contratación en los sectores del agua, la energía, los
transportes y los servicios postales
[3] Boletin Oficial del Estado,
c/Trafalgar, 27 28003-Madrid
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz